Kalp Hastalıkları ve Aşırı Yağlı Besinler
Kimse yağlı yemeklerin çok da iyi bir dostumuz olmadığı gerçeğini inkar edemez. Ancak, asıl mesele, yediğimiz yağların miktarı ve türlerinde. Yüksek yağlı diyetler ve kalp hastalıkları arasında sağlam bir bağlantı var. Bu yazımızda, size, bu konu ile ilgili detaylı bilgiler sunuyoruz.
Kalp hastalıkları için tek suçlu yağ mı?
Ünlü bir söz vardır ya, “ne yersek oyuz” diye. Beslenme düzenimize ilgi ve alaka göstermediğimiz takdirde, bu “ne yersek oyuz” durumuna, hastalıklarımızı da ekleyebiliriz. Bu anlamda, fiziksel aktivite, sigara, alkol ve aile öyküsü gibi sağlığımızı etkileyebilecek birçok faktör bulunuyor. Bunların hepsi kalp hastalığı ile ilişkili şeyler ve beslenme düzeni de buna katkıda bulunan bir başka faktör.
Yağların bir numaralı düşmanımız olduğuna inanılıyor. Bununla birlikte, birçok çalışma, bu durumun daha çok tükettiğimiz yağ miktarı ve kalitesi ile ilgili olduğunu gösteriyor.
Tüm yağların kötü olduğunu söylersek, bazı yağ türlerinin (bunlara sağlıklı yağlar deniyor) sahip olduğu faydaları gözden kaçırmış oluruz. Trans (doymuş) yağlar, hastalıklara neden olabilecek bir yağ türü. Bu nedenle, bu yağ türünün tüketimini kontrol etmek ve azaltmak önemli.
Öte yandan, Akdeniz diyetindeki birçok gıdada bulunan tekli doymamış veya çoklu doymamış yağlar, günümüzde, kalp hastalıklarından muzdarip insanların sayısını azaltmaya yardımcı da olabiliyor.
Ayrıca, omega-3 olarak da bilinen (çoğunlukla balıklarda bulunur) çoklu doymamış yağ asitlerini de unutmamalıyız. Omega-3, beslenme düzeniniz içerisinde çok önemli bir yere sahip.
Yüksek yağlı diyetler eşittir kalp hastalıkları
Bu formül, yüksek yağlı bir diyetin risklerini tanımlamak için doğru gibi görünüyor olsa da, tam olarak doğru değil. Yağın kardiyovasküler sağlık üzerindeki etkileri üzerine birçok araştırma yapılmış durumda.
Temel olarak, araştırmacılar yağlar ve kolesterol, yüksek tansiyon ve kalp krizi arasındaki bağlantıyı keşfetmeye çalışıyorlar. Kısa bir süre öncesine kadar, kalp hastalığı geliştirme riskinin yağ alımı ile ilişkili olduğuna inanılıyordu. Günümüzde “kötü” yağ yemenin kalp hastalığı nedenlerinden biri olduğunu biliyoruz, ama yine de bu faktör tek başına kalp hastalığı nedeni değil.
Son yıllarda, beslenme alışkanlıklarımızı (daha da kötüsüne doğru olacak şekilde) bir hayli değiştirdik. Her gün tükettiğimiz gıdaların içeriğinde çok fazla miktarda trans yağ tüketiyoruz. Bu da, içinde bulunduğumuz jenerasyonun sağlığını doğrudan etkiliyor. Kızarmış ve hızlı yiyecekler yeme alışkanlığı, toplu içerisinde oldukça köklü bir yere sahip oldu.
Bu nedenler, beslenme alışkanlıklarımızı çok iyi gözlemlemeli ve çocuklarımızı ne ile beslediğimizi çok iyi anlamalıyız. Trans yağ açısından zengin gıdaların (palm yağı gibi) ani bir şekilde yaygınlaşması ve endüstriyel gıda ürünlerinin muazzam miktarlara ulaşan kullanılabilirlik durumu, kalp hastalığı ve obezitenin, çocuklarda bile artmasına neden oluyor.
Hamur işleri, kremalar, tereyağları, önceden pişirilmiş ve dondurulmuş gıdalar, fırın ürünleri ve hatta kahvaltılık tahıllarda kullanılan kısmen veya tamamen hidrojenize yağ da yüksek kolesterolden muzdarip insanların artışına sebep olan faktör oluyor.
Bu durum, yağı, bir kez tüketildiğinde vücudumuzda lipidlere dönüşen yağ asidine dönüştüren süreçten kaynaklanmakta. Bu nedenle, bu tür ürünler “kötü kolesterol” ve trigliseritleri artırmanın yanı sıra “iyi kolesterol” veya HDL seviyelerini de azaltırlar.
Büyün bunlara ilave olarak, et veya yumurta gibi hayvansal ürünlerden aldığımız doymuş yağları da unutmamalıyız. Bu konudaki problem, bu yiyecekleri yüksek sıcaklıklarda ve yağda kızarttığımızda ortaya çıkıyor.
Kalp hastalıklarına neler sebep oluyor?
Trans ve doymuş yağların aşırı alımının kalp hastalığına sebep olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak, bu durum, problemin sadece bir parçası oldukları ve bütün suçun onlarda olmadığı gerçeğini de değiştirmiyor.
Vurgulanması gereken önemli başka nedenler de var. Kardiyovasküler hastalıklar için risk faktörleri olarak tanımlayabileceğimiz farklı durumlardan bazıları şunlar:
- Yüksek tansiyon (aşırı sodyum alımı ve hatta duygusal nedenlerden kaynaklanabilir).
- Aşırı kilo ve obezite.
- Hareketsizlik.
- Sigara içmek.
- Fiziksel aktivite eksikliği.
- Kalıtsal faktörler.
- Yaş.
- Stres.
- Alkol tüketimi.
Bu nedenle, kalp hastalıklarının tek sorumlusunun yağ olduğunu doğrulamak yanlış olacaktır. Yağlar sadece bir risk faktörü oluştururlar ve neyse ki, bizler beslenme alışkanlığımızı ayarlayabilir ve bu durumu rahatlıkla kontrol edebiliriz. Kısacası, kalbimizin sağlığı aslında biraz da yine bize bağlı!
Castro-Martínez, M. G., Bolado-García, V. E., Landa-Anell, M. V., Liceaga-Cravioto, M. G., Soto-González, J., & López-Alvarenga, J. C. (2010). Ácidos grasos trans de la dieta y sus implicaciones metabólicas. Gaceta Medica de Mexico.
This text is provided for informational purposes only and does not replace consultation with a professional. If in doubt, consult your specialist.