Tip 1 ve Tip 2 Kas Lifleri

Vücudunuzda tip 1 ve tip 2 olarak adlandırılan yavaş kasılan kırmızı ve hızlı kasılan beyaz kaslar olduğunu biliyor muydunuz? Bu iki kas tipi de egzersiz ve belli aktivitelerde önemli rol oynar. Aşağıda bu kas lifleri hakkında daha detaylı bilgi vereceğiz.

Kas lifleri nedir?

Öncelikle, kas lifinin ne olduğunu anlamalıyız. Kas lifleri, kaslarda bulunan ve pek çok hücrenin bir araya gelerek meydana getirdiği yapılardır. Aktin ve miyozin lif proteinlerini kullanarak ve kasılıp gevşeyerek kas dokunun hareket etmesini sağlarlar. Kas grupları üç ana gruba ayrılır: tip 1 (yavaş), tip 2 (hızlı) ve karma. Her grubun kapasitesi farklıdır ve farklı fiziksel egzersizlerde rol alırlar.

Bu üç kas grubunun arasındaki en temel fark, fiziksel performans üzerindeki etkilerinin farklı olmasıdır. Bir insanın sahip olduğu yavaş ve hızlı kasılan kasların miktarı, o kişinin hız ve dayanıklılığını etkiler.

Tabi ki, bu kas lifleri üzerinde çalışılabilir fakat bir insanın kas yapısında genetik önemli bir rol oynar. Bu kas lifleri, kişinin hangi tür egzersizler yapabileceğini ve ne gibi sonuçlar alabileceğini değiştirir. Bir kas lifi, özel hücrelere sahiptir. Mikroskop altında birbiriyle kesişen koyu ve açık renkli çizgiler olarak görünürler.

Peki bu neden önemlidir? Bu durum, sporcular arasında yaygın olarak görülen ve aşamalı olarak kas lifi dejenarasyonuna sebep olan kas distrofisi gibi rahatsızlıklar için çok önemlidir. Kas hücrelerinin nasıl çalıştığı hakkında bilgi edinmek, egzersiz rutininizi daha iyi planlamanızı sağlayacaktır.

Tip 1, yavaş kasılan kırmızı kasların özellikleri

Tip 1 kas lifleri olarak da bilinen yavaş kasılan kırmızı kaslar, diğerlerinin yarısı kadar çapa sahiptir ve kasılması için uyarıldıktan sonra üç kat daha fazla zaman gereklidir. Tip 1 kas lifleri, uzun süreler hareket edebilmemizi ya da egzersiz yapabilmemizi sağlar. Bu kas lifleri sayesinde kas dokusunda daha fazla kılcal damar olur ve kaslara daha fazla oksijen sağlanır.

Sonuç olarak, yavaş kasılan kırmızı kaslar, maraton gibi daha fazla dayanıklılık isteyen egzersizlerde bize yardımcı olur. Bu kaslar, miyoglobin pigmentinden dolayı kırmızı renklidir. Bu pigment, kan dolaşımına oksijen sağlamaktan sorumlu olan hemoglobin ile de uzaktan ilişkilidir. Daha fazla tip 1 kas lifine sahip olan kaslar daha kırmızı renkte olur.

Tip 2, hızlı kasılan beyaz kasların özellikleri

Tip 2 olarak bilinen bu kas lifleri önceki tipe göre sayıca daha fazladır. Bunlar uyarıldıktan sonra 0.01 saniye ya da daha kısa sürede kasılırlar. Yavaş kasılan kırmızı kaslara göre hızlı kasılan beyaz kasların çapı daha geniştir ve glikojen birikimi için daha yoğun miyofibril bulundururlar. Bununla beraber tip 1 kas liflerine göre daha az mitokondri içerirler.

Bu kas lifleri kasıldığında, daha şiddetli hareketleri daha hızlı üretirler. Bunun sonucu olarak da örneğin 100 metre yarışları gibi hızın etkili olduğu egzersiz ve spor dallarında önemli oynarlar. Ayrıca, bu liflerin rengi beyazdır.

Karma kas liflerinin özellikleri

Üçüncü grup olan ve tip 1 ve tip 2 liflerin karma olarak bulunduğu kas liflerinin bir diğer adı da tip 2a’dır. Fakat bunlar çok fazla miyoglobin içermediği ve daha açık renkli olduğu için daha çok tip 1 olan beyaz kaslara benzemektedir. Bu kas lifleri, bir kılcal damar ağıyla çevrilidir ve beyaz kaslara göre yorgunluğa daha dayanıklıdır.

Bu lifler, daha çok çalıştırılan kaslarda bulunmaktadır. Başka bir deyişle, egzersiz yaptıkça tip 2 olan bazı kaslar karma kas liflerine dönüşebilir. Bu sayede de bu kaslar çabuk yorulmaz.

Yarışçı (kısa mesafe) ve maraton koşucuları (uzun mesafe) için kas lifleri

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, bazı egzersizleri yapmak kas yapısını etkiler ve kas lifi miktarını artırır. Yarışçılar ve maraton koşucuları bunun net bir örneğidir. İlk grupta, 100 metre gibi kısa mesafe hızlı koşucular yer almaktadır. İkinci grup ise daha uzun mesafeyi daha uzun sürede koşanlardan meydana gelir.

Maraton koşucularının baldırlarındaki kas liflerinin yüzde doksanı yavaş kasılan kırmızı kaslar iken kısa mesafe koşucularının kas liflerinin yüzde yetmiş beşi hızlı kasılan beyaz kaslardan oluşur. Sporcuların hızlı koşmasını ve dayanıklılığını sağlayan tek şey kas lifleri değildir fakat hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynadıkları gerçektir.

Sonuç olarak, bu kas lifleri de göstermektedir ki insan vücudu sınırları içerisinde belli eylemleri gerçekleştirebilecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca, belli spor, egzersiz ya da farklı eylemlere göre farklı durumlara kolayca adapte olabilmektedir.