Diz Bağları Sakatlanmaları ve Korunma Yolları

Diz bağları sakatlanmaları, tıbbi konsültasyonlar için oldukça yaygın bir neden. Ancak, dikkatli bir şekilde egzersiz yaparsanız ve spor yaparken yaptığınız hareketin tekniğine dikkat ederseniz, sakatlanmalar konusunda endişelenmenize gerek olmayabilir. Bu tür sakatlanmalar, genellikle futbol ve hokey gibi sporlarda görülür. Bu durum, bu spor branşlarının gerektirdiği ani hareketler ve hız değişikliklerinden kaynaklanmakta.

Dizin anatomisi

İlk olarak, meydana gelebilecek olası sakatlanmalara geçmeden önce, dizin anatomisini anlamamız lazım. Dizdeki farklı bağlar hakkında bilgi edinmek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Ön çapraz bağ (ACL)

Bu bağ (ÖÇB veya ACL – anterior cruciate ligament – olarak kısaltılıyor), eklemin iç kısmından geçer. Bunlar, tibianın aşırı genişlemesini önleyen bağlar. ÖÇB, en sık sakatlanan bağ olarak öne çıkıyor.

ÖÇB sakatlanmalarının, iç lateral bağ ve menisküs (iyi tanınan ‘üçlü’) sakatlanmalarla ilişkili olması, pek nadir görülen bir durum değil. Ani hareketler ve yön değişiklikleri nedeniyle bu tür sakatlanmalar meydana gelebilir. Genellikle futbol veya basketbol gibi sporlarda sıklıkla görülürler.

Arka çapraz bağ (PCL)

Ön çapraz bağa benzer şekilde, bu bağlar da (AÇB veya PCL – posterior cruciate ligament – şeklinde kısaltılıyor) dizin iç kısmından geçerler. PCL sakatlanmaları, ACL sakatlanmalarından daha az yaygın ve daha az ağrılı oluyor. Arka çapraz bağ sakatlanmaları, genellikle travmanın bir sonucu olarak ortaya çıkarlar.

Yanal diz bağları (LLI VE LLE)

Yanal bağlar, diz ekleminin yan yüzleri boyunca uzanan iki bağ. İç yan bağ ve dış yan bağ olarak ikiye ayrılıyorlar.

Bu bağlar, dizin hem içten hem de dıştan ani dönüşlerini engelliyor. Yanal bağ sakatlanmalarına genellikle keskin dönüşler veya travma neden oluyor.

Diz bağları için riskler

Aşağıda sıraladığımız faktörler, diz sakatlanmalarından muzdarip olmamızı daha fazla olası hale getirebilecek risk faktörleri:

• Obezite, ana risk faktörlerinden biri. Obez bir kişi egzersize başladığında eklemleri strese alışamaz ve üzerlerine binen ağırlık artar. Bu nedenle bu bireyler yavaş yavaş spor yapmaya başlamalılar.
• Ekstrem hareketler isteyen sporlar. Futbol, hokey, basketbol ve hatta padel tenis gibi disiplinlerin tümü, bağ sakatlanmalarına neden olabilecek ani yön ve hız değişikliklerini içeriyor.
• Travma. Daha önce de belirttiğimiz gibi bazen bu sakatlanmalar travmadan kaynaklanmakta. Bu nedenle temas sporları oynarken de darbeye bağlı sakatlanmalar meydana gelebilir.

Diz bağları ile ilgili sakatlıkların önlenmesi

Bu tür sakatlanmaları meydana gelmeden önce önlemek en iyisi. Aşağıda sunduklarımız, dizlerinize iyi bakmanıza yardımcı olacak tavsiyeler:

• Isınma hayati önem taşır, eklemlerinizi etkili bir şekilde antrenmana veya müsabakaya hazırlar.
• Her egzersiz seansından sonra esnemek, toksinleri ve metabolitleri ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Aksi takdirde bunlar periartiküler yapılarda birikiyor ve iltihaplanmaları teşvik ediyor. Esneme, fiziksel aktiviteden sonra kaslarınızın gevşemesine de yardımcı olacaktır.

• Biyomekanik ve ergometri bilgisine sahip olmak da önemli. Fizyoterapistler gibi uzmanlar size egzersizlerin nasıl doğru yapılacağını öğretebiliyorlar. Sakatlıkları önlemeye yardımcı olmak için, size güçlendirme egzersizleri de gösterip öğretebilirler.

Son olarak, bu sakatlıkların herhangi birinden muzdaripseniz, mutlaka doktorunuza danışın. Hangi tedavi yönteminin size en uygun olacağını doktorunuzla birlikte keşfedin. Bazı durumlarda, herhangi bir hasarı hafifletmek için ameliyat bile gerekebiliyor. Her durumda, eklemlerinizi güçlendirmeye ve dolayısıyla sakatlanmaları önlemeye önem ve öncelik vermek çok önemli.