Sporda Irkçılık

Başkalarının düşüncelerini, ideolojilerini, inançlarını ve bakış açılarını nasıl olur da cezalandırabiliriz? İşte sporda ırkçılığın esas problemi de burada yatıyor. Spordaki bu ırkçı ayrımcılık yeni değil, aksine başlangıcı sporun profesyonelleşmesiyle paralel ilerliyor. O günden bugüne birçok şey değişmiş olmasına rağmen, problemlerin bir kısmı hala çözülebilmiş değil.

Jackie Robinson’ın ırkçı söylemleri ve hakaretleri kabul ettiği kontratını imzaladığı günlerden bugüne oldukça ilerleme kaydettik.  Fakat yine de bugünlerde ırkçılıktan kurtulabilmiş değiliz. Medyanın yardımıyla, günümüz spor dünyasındaki ırkçılığı artık hepimiz görebiliyoruz.

Peki, günümüz spor dünyasında ırkçı söylemler nasıl kullanılıyor?

Günümüzde bazı kişiler ırkçılığı sporcuların konsantrasyonunu bozmak için kullanıyorlar ve ne yazık ki futbol bu tip çirkin hareketlere tanıdık olduğumuz spor dallarının başında geliyor.

Irkçılık dünyada yalnızca erkeklerin oynadığı futbol liglerinde karşımıza çıkmıyor. Örneğin, 2019 Şubat ayında, Barcelona F.C’nin kadınlar futbol takımı koçunun, oyunculardan birine ırkçı hakaretlerde bulunduğu biliniyor. Mağdur olan Andressa Alves, hakaret yüzünden agresifleştiğinde ise oyundan atıldı.

Ne yazık ki ırkçı söylemler futbol sahasıyla da sınırlı değil. Amerika Ulusal Beyzbol Ligi (Major League Baseball) ve Avrupa Basketbol Liginde de yakın zamanlarda birçok ırkçılık vakası kaydedildi. Irkçı söylemlerle ilgili bir başka problem de, kesin bir hedefe sahip olmayıp, herhangi bir anda herhangi birine karşı yapılabilir olmaları.

Herkes ırkçı söylemlere maruz kalabilir

Profesyonel sporcular, hem diğer sporcularla hem de halkla hep yakın temas halindeler ve çoğunlukla taraftarların ırkçı sloganlarına ve söylemlerine maruz kalıyorlar. Fakat bu söylemler her zaman sporculara karşı da yapılmıyor. Örneğin, 6 Nisan 2019’da, R.C.D Espanyol takımının çalışanı, taraftarlardan birine ırkçı söylemlerde bulundu.

Benzer bir durum da, ırkçılığı diğer oyuncuların konsantrasyonlarını bozmak için kullananların sadece sporcular olmadığı gerçeği. Taraftarların büyük bir kısmının tek bir oyuncunun kafasını oyundan uzaklaştırmak için ırkçı söylemlere başvurduğu vakalar oldukça fazla.

Jackie Robinson’ın yüzleşmek zorunda kaldığı korkunç gerçeklik, Mario Balotelli, Samuel Eto’o gibi birçok oyuncunun da karşısına çıkmıştır. Koçlar, hakemler, teknik direktörler ve futbolun parçası olan herkes arasından ırkçı söyleme maruz kalmış mağdurlar bulmak mümkün.

Irkçılık, cezalandırması zor bir durum, ama ilerleme görüyoruz

Sporun içinde ırkçılığı cezalandırmak ne yazık ki o kadar kolay değil. Irkçı yorumlar her ne kadar negatif söylemler olsalar da, onları durdurmaya çalışmak ifade özgürlüğünü engellemek demek.

Üstüne bir de, bazı ülkeler ırkçılığı kötü bile saymıyor. 2018 Olimpiyat Oyunları ve Dünya Kupasında görebileceğimiz şekilde Rusya bunun çok net bir örneği.

Neyse ki, UEFA, bu ırkçı söylemleri cezalandırıp azaltabilmek için çaba sarf ediyor. UEFA Disiplin Yönetmeliklerinin 14.maddesinde, bir oyuncunun haysiyetini zedeleyebilecek ırkçı durumlar için cezai işlem belirtilmiştir. Hakem, ırkçı hakaretler karşısında, taraftarlardan geliyor olsa bile, maçı durdurabilir.

Hakemler maçta ırkçılık olduğuna dair karar aldıklarında, bu kararın sonuçlarını futbol kulüpleri çeker. Kısa zaman önce, üç farklı Avrupa Takımı (Lazio, Dinamo de Zegrep, Shaktar Donetsk) hakemler tarafından kısmi uzaklaştırma ve para cezasıyla cezalandırıldı.

Futbol gibi dünya sporu olmuş olan bir spor dalında, ırkçılığa karşı gelişimler görmek çok daha kolay. Beyzbol ya da basketbol gibi diğer sporlarda olan ırkçılığa karşı tavır ve cezalandırma tamamen oynandıkları ülkenin konuyla ilgili hassasiyetine dayanıyor.

Sporda Irkçılık: Çözüm eğitim

Amerika Birleşik Devletlerinde gördüğümüz gibi, birçok spor kurumu eğitim seferberliği için uğraşıyor. Günün sonunda, ırk ayrımcılığı bir fikir ve bir fikre karşı savaşmak akılda başlar. Her ırkçı söylemi durduramazsınız ama her yeni nesli daha açık görüşlü olmak için eğitebilirsiniz.

Spor medyası da, ırkçılığa karşı yapılan savaşta büyük bir rol oynar. Halkın konuyla ilgili tekrardan eğitilmesi uzun bir zaman alabilir ama ırkçılığa karşı en efektif çözüm de budur. FIFA’nın “Irkçılığa HAYIR De!” kampanyası, ırkçılık karşıtı propaganda için harika bir örnektir.

Toparlamak gerekirse, ırkçılık, spor dünyasında çok derinlere işlemiş bir problemdir. Nelson Mandela, Güney Afrika’daki ırk ayrımını rugbi ile çözmüştü. Bugünse, spor otoritelerinin listelerinin başında ırkçılık var.