Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu (Binge Eating Disorder) Nedir?
Tıkınırcasına yeme bozukluğu (binge eating disorder), iştahı kontrol eden vücut mekanizmalarının doğru çalışmaması şeklinde kendini gösteren bir psikolojik rahatsızlıktır. Peki bu bozukluktan muzdarip olan insanları ne gibi sonuçlar bekler?
Bu durum, kişinin sağlığını riske atacak kadar mantık sınırları dışında miktarlarda yemek yemesine sebep olur. Tıkınırcasına yemenin farklı türleri vardır; bazıları çok çeşitli gıdaları aşırı tüketirken bazıları da tatlı ve şekere bağımlılık derecesinde düşkündür. Fakat ikisinin de bir ortak noktası vardır: vücut yapıları önemli ölçüde değişir.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu
Tıkınırcasına yeme bozukluğu, yeme bozukluğu türlerinden sadece biri fakat son yıllarda diğerlerine göre çok daha yaygın hale gelmiştir. Bu bozukluğun hormonal ve metabolik faktörlerle de ilgisi vardır. Tokluk, vücudun iştahı kontrol etme yollarından biridir ve bu his, mide gerilim reseptörleri ve kandaki glikoz seviyesine tepki veren çeşitli hormonlar tarafından kontrol edilir.
Bu hormonlardan biri Nöröpeptit Y’dir ve bu madde hipotalamusta salgılandığında iştah artar. Normalde bu peptitin üretimi çok düzenli olarak kontrol edilir. Öte yandan, bazen bu mekanizmanın etkili çalışmasını olumsuz etkileyen sorunlar ortaya çıkabilir ve bunlar da tıkınırcasına yeme bozukluğu gibi rahatsızlıkların meydana gelmesine sebep olur.
Tıkınırcasına yeme bozukluğunun belirtileri
Bu durumun olup olmadığını doğru şekilde tespit edebilmek için bazı belirtilere dikkat etmek gerekir. Genellikle, tıkınırcasına yeme bozukluğundan muzdarip olan biri, yemek yemek hakkında endişelidir ve depresyonda ya da yalnızlık çekiyor olabilir.
Aynı zamanda, aşırı kilo ya da obeziteye de yol açabilir. Gereğinden fazla yemek, vücudun yapısını bozar ve yağ birikmesine sebep olur. Ayrıca, tıkınırcasına yeme bozukluğu olan kişiler genellikle ishal, karın ağrısı ya da gaz gibi sindirim sorunları da yaşarlar. Eğer siz de bu bozukluğa sahip olduğunuzdan endişe ediyorsanız, şu belirtileri gösterip göstermediğinize dikkat etmeniz iyi olacaktır:
- En az altı aydır haftada iki ya da daha fazla kez tıkınırcasına yiyorsanız.
- Yemek yerken kontrolünüzü kaybedip ne kadar yediğinizin farkında olmuyorsanız.
- Aç hissetmemenize rağmen yemek yiyorsanız.
- Mideniz rahatsız olana kadar yemeyi bırakmıyorsanız.
- Genellikle bunu yalnız yapıyorsanız.
- Yedikten sonra suçlu hissediyorsanız, tıkınırcasına yeme bozukluğuna sahip olabilirsiniz.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu için olası çözümler
Erken tespit edildiğinde tıkınırcasına yeme bozukluğunu tedavi etmek daha kolaydır. Bu tedavi için bir psikolog, diyetisyen ve bazen de ilaç kullanımı gerektiği için psikiyatristten oluşan bir grup uzmana ihtiyaç duyulacaktır. Diyetisyenin işi, besleyici ve enerji ihtiyaçlarını karşılayan aynı zamanda kişiye tok hissettiren bir diyet planı oluşturmaktır.
Bunu yapmanın lif tüketimini artırmak ya da aralıklı oruç gibi pek çok yolu vardır. Bu sayede, kandaki şeker seviyesini ve tokluk hissini düzenleyen olumlu hormonal değişimler gerçekleşecektir.
Tıkınırcasına yeme bozukluğunu erken tedavi edin
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi tıkınırcasına yeme bozukluğu, pek çok yeme bozukluğundan sadece biri. Fakat bu bozukluk gün geçtikçe gençler arasında yaygın olarak görülmeye başlamıştır. Sorunun kaynağı genellikle hormonal dengesizlikler olsa da bazı davranışsal faktörler de bu durumu etkileyebilir. Sebebi ne olursa olsun, bu bozukluk erken teşhis ve farklı uzmanların yardımıyla tedavi edilebilir.
Eğer siz de yukarıda bahsettiğimiz belirtileri kendinizde ya da bir yakınınızda görüyorsanız doğru teşhis için bir uzmana danışmanız en iyisi olacaktır. Erken yaşlarda doğru bir beslenme eğitiminin de ileride bu gibi yeme bozuklukları geliştirmenin önüne geçmede etkili olduğunu unutmayın.
Sonuç olarak, yeme miktarından bağımsız olarak taze ürünler içeren ve işlenmiş gıda içermeyen sağlıklı bir diyet uygulamanın önemini de hafife almayın.
- Saul JS., Rodgers RF., Adolescent eating disorder risk and the online world. Chil Adolesc Psychiatr Clin N Am, 2018. 27 (2): 221-228.
- Nakamura K., Nakamura Y., Hunger and satiety signaling: modeling two hypothalamomedullary pathways for eneergy homeostasis. Bioessays, 2018.
This text is provided for informational purposes only and does not replace consultation with a professional. If in doubt, consult your specialist.