Logo image
Logo image

Düşük Glisemik İndeksli Yiyecekler: Bilmeniz Gerekenler

3 dakika
Glisemik indeks, kanın glikozu özümseme hızını belirten değerdir. Belli yiyeceklerde bulunur. Öğünlerinizi bu indeksle ilgili gerçeği bilerek planlamaya hazır olun. 
Düşük Glisemik İndeksli Yiyecekler: Bilmeniz Gerekenler
Son Güncelleme: 27 Eylül, 2020

Herkes bugünlerde düşük glisemik indeksli yiyecekler hakkında konuşuyor gibi. Muhtemelen siz de  birden çok kez yiyeceklerin glisemik indeksi hakkında bir şeyler duymuşsunuzdur.

Glisemik indeks hakkında bir şeyler okumuş veya bu konuyla ilgili birbirleriyle çelişen bilgilere rastlamış da olabilirsiniz. Bu indeks, genellikle, kilo verme veya sağlıklı beslenme planlarının baş kahramanıdır. Ayrıca, glisemik indeks diyabeti olan insanlar için yemek planlamanın da anahtarıdır.

İnternette çok sayıda kafa karıştırıcı bilgi olduğu için, bu yazıda, size, bu göstergeyle ilgili bazı doğru bilgiler vermek istiyoruz. Yazımızı okumaya devam edin ve glisemik indeksin aslında ne anlama geldiğini ve hesaba katılmasının neden önemli olduğunu öğrenin.

Glisemik indeksle ilgili öne çıkan mitleri çürütmeye hazır olun. Bunların çoğunun herhangi bir bilimsel temeli de yoktur.

Düşük glisemik indeksli yiyecekler: Glisemik indeks nedir?

Glisemik indeks, yaklaşık 30 yıl önce oluşturulan ve belli bazı yiyecekleri yedikten sonra kandaki glikoz miktarının artış hızını gösteren bir değerdir. Bu amaçla her yiyecek içerdiği glikoz miktarına göre derecelendirilmiştir.

Çıkan sonuç 1 ile 100 arasında numaralandırılır. Buna dayanarak, yiyecekler, glisemik indeksi düşük olanlar, glisemik indeksi orta seviyede olanlar veya glisemik indeksi yüksek seviyede olanlar şeklinde sınıflandırılırlar.

Genellikle yiyecekler, bu üç kategoriden birinde yer alırlar ve tüketicinin daha fazla detaya erişimi yoktur.

Son yıllarda, düşük glisemik indeksli yiyecekler, birçok diyetin kahramanları haline gelmişlerdir. Bu indekste, her yiyeceği oluşturan kalori veya besin miktarı hesaba katılmaz. Bu nedenle, kilo verme planı oluştururken hesaba katılan tek özellik bu olmamalıdır.

Some figure

Ne zaman önemlidir?

Glisemik indeks, sizin takıntılı olmanıza yol açacak bir şey olmamalıdır. Aslında genellikle, sağlığınızı sürdürmek için, düzenli egzersizden ve dengeli beslenmeden oluşan sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak yeterlidir.

Bununla birlikte, yüksek glisemik indeksli yiyecekler tüketirken özellikle dikkatli olması gereken belli insanlar vardır. Bunun nedeni, yüksek glisemik indeksli yiyeceklerin sağlığınızı olumsuz etkileyebilecek olmasıdır.

Örneğin, şeker hastalığı olan bir kişi yüksek glisemik indeksi olan gıdalar yemekten kaçınmak zorundadır. Unutmayın ki şeker hastaları, patolojileri göz önüne alındığında, zaten normalden daha yüksek kan şekeri düzeylerine sahiptirler. Bir de buna ani ve yüksek bir artışı eklersek, sonuç ciddi şekilde zarar verici olacaktır.

Öte yandan, sporcular tam tersini yapabilirler: Ani glikoz yükselmesinden yararlanmak için glisemik indeksi yüksek olan gıdalar tüketebilirler. Bir sporcu, doğru anda bunu yaparak daha kısa süre içinde hedeflerine ulaşabilir.

Bu yazıda size şunu göstermek istiyoruz: Ne düşük glisemik indeks aşırı derecede iyidir, ne de yüksek glisemik indeks çok zararlıdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, sporcu ya da diyabet hastası olmadığınız sürece, bu, takıntı haline getirmeniz gereken bir şey değildir.

Efsaneler

Glisemik indeksle ilgili çok sayıda çelişkili bilgi bulunur. Şimdi pek çok online internet sitesinde ve medyada sıklıkla bahsedilen mitlerden bahsedeceğiz.

1. Yüksek glisemik indeks, çok kaloriyle aynı şey değildir

Birçok kişi glisemik indeksle kaloriyi eş anlamlı gibi görür. Doğrudan ilişkili olmayan terimleri birbirleriyle karıştırdığımız için bu teori yanlıştır. Glisemik indeks, bize kanın glikozu özümseme hızını verir. Kalori miktarı ile çok ilgisi yoktur.

Some figure

Bir porsiyon yemekte, yüksek glisemik indekse ek olarak, önemli miktarda kalori olabileceği doğrudur. Yine de birbirleriyle doğrudan bağlantılı olmadıkları için, besinlerin ne içerdiğini analiz etmeliyiz. Unutmayın, kalori miktarı aynı olan iki yiyecek, vücut üzerinde çok farklı etkilere yol açabilir.

2. Aynı yiyecekler her zaman aynı glisemik indekse sahiptirler

Bu indeksle ilgili bir başka efsane de budur. Aynı yiyeceklerin her zaman aynı glisemik indekse sahip olduğu doğru değildir. Bunun nedeni, indeksin belirli etkenlere bağlı olarak büyük ölçüde değişebiliyor olmasıdır.

Yiyeceğin pişirilme şekli ya da işlenmiş olup olmadığı hesaba katılması gereken bazı faktörlerdir.

Kısacası, beslenme planı ile ilgili kararlar alırken hem glisemik indeks hem de diğer faktörler hakkında iyi bilgi sahibi olmak önemlidir. Her durumda bir sağlık uzmanına danışmanızı şiddetle tavsiye ederiz.



  • Organización Mundial de la Salud. (2016). Informe Mundial de la diabetes. Organización Mundial de La Salud. https://doi.org/10.18004/rvspmi/2312-3893/2016.03(02)71-076
  • Azcona, C. (2010). Manual de Nutrición y Dietética. Departamento de Nutrición. Facultad de Farmacia. Universidad Complutense de Madrid.

This text is provided for informational purposes only and does not replace consultation with a professional. If in doubt, consult your specialist.