Bask Topu Oyunu ve Bazı Temel Kuralları

Adından da anlaşılacağı gibi, Bask topu oyunu, kuzey İspanya’daki Bask bölgesine ait bir spor. Kökeni olan bu yerde açık bir biçimde ve oldukça popüler olsa da, Fransa ve Arjantin gibi ülkelerde de yaygın olarak oynanıyor. Bugünkü yazımızda, size, bu yüzlerce yıllık sporun temellerini ve basitçe kurallarını anlatacağız.
Bask topu oyununun özellikleri
Bu geleneksel spor, 13. yüzyılda Fransa’da ortaya çıktı. Fransızlar buna jeu de paume (palmiye oyunu) adını verdiler ve tenis de dahil olmak üzere diğer top oyunlarının atasıydı.
İspanya’da ise, bu sporun modern versiyonu, daha önce de bahsettiğimiz gibi Bask bölgesi ile birlikte Navarra ve La Rioja’da en yüksek düzeyde popülariteye erişti. Bugün, bu oyun, Uluslararası Bask Topu (Pelota) Federasyonu (Federación Internacional de Pelota Vasca veya FIPV) tarafından destekleniyor ve resmi müsabakalarının da yapıldığı başlıca ülkeler İspanya, Fransa, Arjantin, Meksika, Uruguay, Küba, Amerika Birleşik Devletleri ve Şili.
Bask topu oyununun 1900’de Paris’teki resmi oyunların bir parçası olmasına rağmen, Olimpik bir spor olmadığını belirtmek önemli. O zamandan beri, 1924’teki Paris, 1968’deki Meksika ve 1992’deki Barselona’da oynanan Olimpiyatlarda bir gösteri sporu olarak sunuldu.
Oyunu oynamak için en az iki oyuncuya veya iki takıma ihtiyacınız oluyor. Bugünkü durumda, Bask topunu oynamanın dört farklı yolu var.
Trinquet
Bu tür bir kortun uzunluğu 28,5 metre. Farklı Bask topu çeşitleri trinquet dediğimiz bu sahalarda oynanıyor: bireysel el topu, çift el topu, deri raket, xare (raketin adı, sadece erkekler tarafından oynanıyor), kauçuk raket ve katı kauçuk raket (erkekler ve kadınlar tarafından oynanıyor).

36 metrelik cephe (duvar)
Bu tür sahalarda farklı oyunlar oynanabiliyor, bunlardan dördü erkekler için: bireysel el topu, çift el topu, deri raket ve kısa raket. Diğeri erkekler veya kadınlar tarafından oynanabiliyor ve paleta goma maciza (sert kauçuk raket) olarak adlandırılıyor.
30 metrelik cephe
“Kort” 30 metre uzunluğunda ve 10 metre genişliğinde oluyor. Burada frontenis (erkekler ve kadınlar için) veya Arjantin paleta goma (kauçuk raket) (erkekler veya kadınlar için) oynayabilirsiniz.
54 metrelik cephe
Jai Alai olarak da bilinen bu tür kort sadece erkeklerin cesta punta (kelimenin tam anlamıyla kenarlı sepet tipi raketler) yarışmaları için. Erkekler kıvrımlı sepet tipi, remonte (asansör tipi) ve pala larga (uzun raket) ile devam eden özel bir eldiven giyerler.

Bask topu oyununun temelleri
Artık Bask topunun farklı yöntemlerini ve çeşitlerini bildiğimize göre, bir sonraki adım, oynamayı deneyebilmeniz için temel kuralları anlamak olacaktır.
1. Oyunun amacı
Bask topu, önünüzdeki duvara çarpması gereken bir topa sırayla vurmayı içeriyor. Fronton, bir ucunda frontis (kortun cephesi) adı verilen yüksek bir duvarı olan bir kort. Tenis veya padel oyununun aksine, sahayı ayıracak bir ağ yok. Oyuncular topa elleriyle veya özel bir tahta raketle vururlar.
2. Geleneksel Bask topu
36 metrelik cephe, bu sporda “geleneksel” olarak kabul edilir. Birçok kişi oyunu bu tür bir sahada oynamaya başlar. Ön tarafa ek olarak, sol tarafta da yüksek bir duvar bulunur ve top oraya da vurabilir.
3. Puanlama
Uluslararası ve resmi yarışmalarda 22 puan alan ilk oyuncu veya takım kazanır. Toplama oyunlarında oyuncular ne kadar yükseğe çıkmak istediklerine önceden karar verirler.
Oyuna başlamak için pelotari (Bask topu oyuncusu) topu cepheye doğru fırlatır. Buradaki ana fikir, rakip takımın veya oyuncunun onu ön duvara geri vurmasını zorlaştırmak.
4. Servis
Teniste de olduğu gibi, servis, Bask topu için çok önemli. Servisin nasıl atıldığı, oyunun nasıl devam edeceğini de belirler. Oyuncu servis atmak için önden 14 metre uzakta durur, topu havaya fırlatır ve aşağıya inerken vurur. Servis kullanıldığında, topun karşı cepheye çarpması gerekiyor. Aksi takdirde atılan servis geçersiz oluyor.

5. Bask topu oyunu
Oyuncuların puan almak için kullandıkları farklı stratejiler ve teknikler var. Bir oyuncu veya bir takım, diğer takım topu cepheye geri döndüremediğinde puan alıyor. Yaygın bir oyun tarzı, topun zıplayacağı yere doğru uzun bir vuruş yapılması (pelotazo largo hacia el rebote).
Diğer bir yaygın oyun yapma şekli de la dejada‘dır. Burada, oyuncu topa açık bir elle vurur ve bu da topa belirli bir dönü sağlar. İki duvarlı oyun da klasik bir oyun tarzı, çünkü top hız kazanır ve rakip saha dışına doğru giden topa vuramaz.
Bask topundaki ana zorluk alanlarından biri topların ağırlığı. Bazı insanlar kaya kadar ağır olduklarını söylüyorlar. Bu toplar yaklaşık 110 gram ağırlığında, yani normal bir tenis topunun ağırlığının neredeyse iki katı.
Basque topu, dünyadaki en popüler sporlardan biri olmasa da eğlenceli bir oyun, iyi bir egzersiz türü ve harika bir sosyal aktivite. Yakınınızda Bask topu kulüpleri olup olmadığını görmek için biraz araştırma yapın ve yeni bir şeyler denemek için siz de kendinize meydan okuyun!
- González Abrisketa, O. (2017). Fundación cultural en el deporte: el caso de la pelota vasca. Revista Pueblos y Fronteras Digital. https://doi.org/10.22201/cimsur.18704115e.2006.2.246
This text is provided for informational purposes only and does not replace consultation with a professional. If in doubt, consult your specialist.